M103

Messier 103 (znana również jako M103 lub NGC 581) – gromada otwarta znajdująca się w gwiazdozbiorze Kasjopei. Została odkryta przez Pierre’a Méchain’a 22 kwietnia 1781 roku. Ulokowana w odległości około 1° na północny wschód od gwiazdy Ruchbah.Jasność względna M103 to 7,4m. Gromada jest bardzo młoda (jej wiek szacuje się na około 25 mln lat) i bardzo liczna, złożona z kilku tysięcy gwiazd. Jednocześnie jest to jedna z najbardziej oddalonych od Ziemi spośród znanych gromad otwartych (od 8000 do 9500 lat świetlnych). Obiekt o jasności około +7,5m dominujący w polu gromady to jasna gwiazda Struve 131 (HD 9311) w rzeczywistości nie należąca do gromady, lecz jest to przypadkowo leżący na jej tle, znacznie bliższy, układ wielokrotny gwiazd.
Ta gromada otwarta w Kasjopei zawiera około 170 gwiazd, z których najjaśniejsze są ułożone w zgrabny kształt, który (przy odrobinie wyobraźni) przypomina choinkę. Jest nawet jasna gwiazda na szczycie drzewka, ale niestety nie jest ona w rzeczywistości członkiem grupy,a okazuje się leżeć w tym samym polu widzenia. W każdym razie jest to jeden z tych obiektów, które najlepiej wyglądają w małych lub średnich powiększeniach. Grupa jest dość mała, tylko 13 minut kątowych. M103 ma około 30 lat średnicy i około 3000 lat świetlnych od Ziemi. Jest częścią grupy gromad otwartych zwaną Asocjacją OB8 Kasjopei. Wszystkie są mniej więcej w tej samej odległości od Ziemi, a co ważniejsze wydają się być w tym samym wieku. Są one uważane za grupy, które narodziły się z tego samego obłoku mgławicowego gdzieś między 20 a 25 milionów lat temu. Inne grupy otwarte należące do tej asocjacji to NGC663, NGC 654, NGC659. Więcej o nich w osobnych opisach.
M103 jest odnotowana w historii astronomii jako ostatni obiekt dodany przez Charlesa Messiera do swojego katalogu obiektów głębokiego nieba. Chociaż sama lista obejmuje 110 obiektów, numery od 104 w górę zostały dodane przez innych ludzi.